تفاوت شکل امروزی ولایت بر جامعه» با سده‌های گذشته

www.farsnews.com

سلسله مطالب فارس در باب ولایت فقیه»/۴ تفاوت شکل امروزی ولایت بر جامعه» با سده‌های گذشته

مهم‌ترین وظیفه حکومت در سده‌های گذشته، ایجاد امنیت و ایجاد نظم اجتماعی لازم بود تا مردم بتوانند به تامین معاش خود بپردازند. اما با ورود به عصر مدرنیته و پیشرفت صنعت و تکنولوژی، حکومت‌ها چهره‌ای جدید به خود گرفتند.

خبرگزاری فارس ـ گروه اندیشه: در مطلب قبلی بیان که از جمله اشکالاتی که به منتقدان ولایت فقیه وارد است، عدم درک تفاوت میان ولایت فردی و ولایت اجتماعی است. اما در این مطلب ولایت اجتماعی و تفاوت ولایت جامعه در شکل امروزی با ولایت بر جامعه در سده‌های گذشته تبیین می‌شود؛ چرا که از نقدهایی که به ولایت فقیه وارد می‌شود، اختلاط بحثی در مفاهیم صورت گرفته است.

حکومت به معنای فن‌ کشور‌داری و تدبیر اندیشه در اداره و نظرم امور داخلی و خارجی کشور است و از شاخصه‌های حکمت و عقل عملی محسوب می‌شود و به معنای فرماندهی، سلطنت و حاکمیت بر زیردستان یا ولایت و قیمومیت نیست.  حکومت، ت و آیین کشورداری عبارت است از حکمت و تدبیر امور مملکت یا فن حفظ و حراست نظم عمومی و امنیت و آسایش کشور و شهروندان»(۱)

دولت ساخت قدرتی است که در سرزمین معین بر مردمانی معین تسلط پایدار دارد و از نظر داخلی نگهبان نظم به شمار می‌آید و از نظر خارجی پاسدار تمامیت سرزمین و منافع ملت و یکایک شهروندان خویش به شمار می‌آید. به هرحال مراد ما ار دولت، تلفی خاص فقیهان از قدرت ی، سرزمین، مردم و حاکمیت است.»(۲)

مهم‌ترین وظیفه حکومت در سده‌های گذشته، ایجاد امنیت و جلوگیری از هرج و مرج و ایجاد نظم اجتماعی لازم بود تا مردم در سایه این نظم و امنیت بتوانند به تامین معاش خود بپردازند؛ از این‌رو حکومت‌های گذشته در بخش‌های مختلف اجتماعی به شکل پیچیده و در هم تنیده امروزی عمل نمی‌کردند، بلکه شکل بسیار ساده‌تری داشته‌اند. نیازهای عمده جوامع گذشته، نیازهای ساده‌ای بود که در داخل آن جوامع قابل بود، مگر آنکه منابع اولیه آن، از اصل، وجود نداشت. اما با وارد شدن به عصر مدرنیسم و پیشرفت صنعت و تکنولوژی، حکومت‌ها به ابزارها و روش‌های مدرن مسلط شدند و چهره‌ای جدید به خود گرفتند. به حدی که نه تنها در بهره‌وری از امکانات داخلی، شتاب روز افزون پیدا کردند، بلکه پس از گذشت زمانی کوتاه، ناتوانی ظرفیت‌های داخلی در پاسه‌گویی به توان ابزاری و عملی آن حکومت‌ها، موجب شد به سرعت شیوه‌هایی برای تسخیر منابع و نبیروهای انسانی سایل ملل و استفاده از ذخایر و توانایی‌های بالقوه آنها برای بالا بردن ظرفیت اقتصادی خود بیندیشند. البته با صادرات تکنولوژی و فن‌آوری، اطلاعات کشورهای عقب مانده نیز به تدریج دست‌خوش تغییرات جدیدی شد، ولی ریشه و مبدأ تغییرات از کشورهایی بود که به شکل سریع‌تر به فناور پیشرفته اطلاعات تخصصی دست یافته بودند.

که چه افرادی با چه خصوصیاتی شایستگی چه سطحی از مناصب اجتماعی را داشته باشند، در اختیار حکومت‌ها است.